Het bestaan van de herdersfamilie

23 juni 2014 - Ikh Nart, Mongolië

De familie die we deze dagen af en toe opzoeken (en zij ons) bestaat uit vader, moeder, twee dochters van een jaar of elf en dertien en een klein jongetje dat net een beetje kan lopen en elke dag een 'fonteinstaartje' op zijn hoofd heeft. Dit lijkt hier echt een jongensding, maar omdat het in Nederland juist een meisjesding is, waren we in de war over wat nou jongens en meisjes waren; dat is op die leeftijd toch al moeilijk te lezen aan die kleine koppies. Het mannetje loopt rond in een broek en trui van fleece met camouflage print. Echt leuk zijn de schoentjes die hij draagt: leren laarsjes tot op zijn kuit met een puntje bij de teen en een belletje eraan. Wat zijn die Mongoolse ouders toch praktisch; zo kun je het kindje rustig rond laten scharrelen overal en als je het belletje niet meer hoort dan kijk je gewoon even waar hij uithangt.

Moeder is een struise, grote vrouw. Ze komt over als het type 'no nonsense' en dat lijkt me ook weer een verdomd handige instelling in het herdersleven. Ze heeft meerdere outfits, die gedurende de dag allemaal voorbij komen; als ze met ons meerijdt bijvoorbeeld om de slangenkuil te laten zien, trekt ze een mooie overgooier aan en doet wat speldjes en water in haar haar. De zwarte, stevige lange laarzen vervangt ze door kleine gympjes met bloemen en zonder veters. Ze heeft korte panty sokjes erin. Met de kleinste der kinderen slapend op haar schoot, gaat ze naast Ulama zitten en Chingerel schuift achterin naast mij. 

Soms komen we de moeder in het park tegen op een motor; dan draagt ze weer de grote laarzen, een lange broek, een sportief jack (geen echte motorjas, maar iets wat er wel wat op  lijkt) en een witte puntmuts over haar hoofd tegen de zon en het opwaaiende stof. Het is een heel vreemd gezicht, maar ook weer praktisch. Er zijn alleen twee gaten voor de ogen uitgeknipt. We komen het stel op meerdere plekken tegen; de vader zit bij het Denver Zoo ger kamp (waar onderzoekers van verschillende nationaliteiten naar flora en fauna hun werk doen) een motor te repareren. De grote Mongoolse jas ligt open op de grond. Daarop zit hijzelf en de motor en er ligt allerlei gereedschap in uitgestald. De motor is van de manager van het kamp; een Mongoolse man die bij ons 'belasting' kwam innen. Chingerel en haar man vonden dat net als wij eerst belachelijk, maar als blijkt dat het maar om een euro gaat, geven ze toe. De man helpt ons later door te vertellen waar en wanneer we het best de Argali schapen kunnen spotten en leent ons zijn verrekijker. Erg handig! 

De inkomsten van het herdersgezin zijn afhankelijk van de stand van het vee. Omdat er dit jaar nog maar weinig regen is gevallen, is het vee mager en dat is een precaire situatie. Ze verkopen het vlees van het vee dat bestaat uit schapen, geiten, koeien. Maar ook de huiden en de wol van de schapen, het haar van de geiten waar kashmir van wordt gemaakt en de melk. Het vee loopt los rond in het Ikh Nart park. 

Ze zijn gedurende hun dag druk met het slachten van de geit, het verwijderen en prepareren van de huiden, het losmaken van de organen en het bereiden van de rest van het vlees. Dat laatste doet de vrouw op een vuurtje in een gat in de grond in de hoek van de ger. Ze kookt het vlees. Het melken van de schapen, geiten en koeien kost verder ook veel tijd van de volgens Chingerel lange herdersdagen. Met de melk maken ze weer allerlei producten voor eigen gebruik en verkoop. Verder zijn ze bezig met reparaties, rijden de dochters rond op een paard en liggen ze als het overdag erg warm is met de hele familie uit te rusten op dekens en kleden tegen de wand van de ger. Het doek ervan is wat opgeslagen, zodat langs het geraamte van de grote tent, de wind binnen kan komen. Moeder en de oudste dochter borduren ook; paarden tegen een groene achtergrond. En er staat een heel klein zwart wit tv'tje aan dat slecht wat zenders kan ontvangen met een schotel. Er wordt ook zonne-energie gebruikt. Ideaal in het land met de meeste zonuren per jaar. We vermoeden dat ook hier misschien alcohol een probleem is geworden; de adem van de man ruikt in de ochtend al naar vodka.. 

Drinkwater halen ze uit een bron een paar kilometer verderop in een dal. Het is een waterput en we gebruiken hem ook. Er is een drinkbak voor het vee naast gemaakt van een grote doorgesneden en uitgerekte vrachtwagenband. We vullen die met een stok waar een emmer aan hangt, gemaakt van een binnenband. De koeien komen direct aanlopen om te drinken. We blijven vullen, want ze slurpen het water zo weg. Dit doen de herders zelf ook af en toe. 

Als jullie nog andere vragen hebben over het herdersleven; let us know! Excuus als dit verhaal hier of daar niet correct is; we doen het met wat we zelf zien en wat we van anderen hier horen, dus er kunnen wel eens fouten in sluipen. En ja mama, ze eten wel groenten, maar aanzienlijk minder dan wij, omdat het van ver moet komen. De meest voorkomende groenten hier buiten de grote steden zijn wortels, komkommer, ui (als je dat een groente mag noemen?) en een sporadische tomaat. Kinderen spelen met alles wat ze voor handen krijgen. Ik heb in gerren tot nu toe geen speelgoed gezien, maar in de stadjes wel kinderen rond zien lopen met poppen. In grotere steden  zijn grote waterpistolen erg geliefd onder de kids. Fietsen op huurfietsjes op grote pleinen is ook in en heel opmerkelijk; mini auto'tjes die er heel echt en mooi uitzien (en kleine motoren) waar de kids in gaan zitten en die door de ouders radiografisch worden bestuurd... Heel bijzonder!

 

 

 

Foto’s

8 Reacties

  1. Gwen:
    24 juni 2014
    Ha lieve schatten.

    Wat een kostelijke verhalen uit een andere wereld en wat heerlijk dat we jullie op de voet kunnen volgen zo reizen we een beetje mee.
    Leuke baard Chiel en die muts maakt het al aardig Mongools. Hier alles goed, er is een giga houtstapel gearriveerd met het mooiste timmerhout er in. Belooft weer mooie projecten. Heel veel liefs,

    Ton
  2. Lies en Seb:
    24 juni 2014
    Super boeiend zeg! Echt leuk dat jullie dit allemaal meemaken. En goed om eens een kijkje in een andere 'keuken' te nemen. Blijf lekker schrijven en genieten! Knuffels uit Italië
  3. Lotte:
    25 juni 2014
    Gafe foto's zeg!! Leuk om jullie zo nog steeds te kunnen volgen.
  4. Sanne & Michiel:
    25 juni 2014
    Ohhhh pap wat leuk van het hout!!! Kun je niet wachten met zagen tot wij er weer zijn? Zoveel werk voor jou alleen :( misschien wil tjalling anders helpen? Lies en Seb proost hier met bier op jullie vakantie nin italie!! Geniet ervan schatjes :)) xxx
  5. Gwen:
    25 juni 2014
    Gaan de kinderen naar een school of bestaat dat niet? als je in het park woont.
  6. Sanne & Michiel:
    26 juni 2014
    We zijn nu aan het lunchen met Chingerel en Ulama en vragen haar naar de school voor herderskinderen. Het kleintje gaat niet naar de kleuterschool. Maar de dochters zitten wel op school: de oudste is studente in Ulaanbaatar; ze woont daar in een studentenflat en is nu thuis voor de zomervakantie. De andere dochter zit op de basisschool in de buurt en heeft nu vakantie :) zo leuk om alles aan ze te kunnen vragen over hoe alles zit en werkt ;)
  7. Maarten:
    26 juni 2014
    Oei witte puntmuts met ooggaten....pas op kan de kkk zijn!
  8. Sanne & Michiel:
    26 juni 2014
    Haha m dat dachten wij ook! ;)