Cambodia: nice to meet you?

We zijn in Cambodja! Het uitchecken bij de Vietnamese officiëlen loopt even soepel als het inchecken bij de Cambodiaanse buren - die we na honderd meter niemandsland treffen in sierlijk vormgegeven gebouwtjes. Ik waan me bijna in de Efteling, want de daken zijn zo mooi bedekt met kleine, glanzende ronde dakpannetjes en aan de zijkant steken in de rondte gebogen slangachtige punten omhoog, naar de blauwe lucht. Geen wolk te bekennen daar. Er zijn veel gouden ornamenten gebruikt in de gebouwen en natuurlijk veel boeddhistische symbolen: het grootste deel van de bevolking is namelijk boeddhistisch. Dat heeft een koning in de twaalfde eeuw voor elkaar gemediteerd. Benieuwd of en hoe we dit gaan merken aan de mensen die we tegenkomen.

Geschiedenis
Het is nog niet zo heel erg lang geleden dat het verschrikkelijke regime van misdadiger Pol Pot in dit land massa's mensen vermoord heeft. 1.7 Miljoen onschuldige zielen zijn er gestorven. Iedereen met een baan van enig niveau, studenten, denkers, overheidsmedewerkers met hun families en zelfs mensen die een bril droegen (en 'dus' volgens het regime 'wel eens intelligent zouden kunnen zijn') werd(en) rücksichtlos vermoord, of, - als het meezat -, op het platteland gedumpt voor dwangarbeid. Of ze vluchtten het land uit, of kwamen om van honger of ziekte. Alsof dit alles op zichzelf niet walgelijk genoeg is, blijkt uit verhalen van nog levende onderdanen van die Rode Khmer's dat eigenlijk niemand die eraan meedeed toen precies wist wat nou exact de filosofie was waarvoor er zo nodig en zo letterlijk 'ruimte gemaakt moest worden.' Hoe schrijnend is dat? Volgens sommige verhalen (wij hebben te weinig gehoord om dit tot een aanname te maken, dus ik zeg het voorzichtig) wist zelfs Pol niet precies waar het allemaal toe diende, behalve natuurlijk dat hij zelf de macht wilde hebben. Ik ga dat later verder nalezen, zodra ik weer internet heb ergens. 

History continues
Maar wat schetst de verbazing nog verder? (Het lijkt niet op te houden nee) Moe en bezweet aangekomen in het Cambodiaanse hoeren- en casino-grensstadje Bavet, ontmoeten we in ons vrij ranzige hotel de Britse Steven. Een intelligente, hartelijke man van middelbare leeftijd, die voorgoed de Europese deur achter zich heeft dichtgetrokken omdat hij het niet langer aan kon zien wat onze Westerse overheden allemaal uitvreten. Hij kon het ook niet uitstaan dat hij zich scheel betaalde aan belastingen die zijn premier Blair vervolgens gebruikte voor het aanschaffen van wapens om daarmee onschuldige mensenlevens te beëindigen, in ook al zulke totaal zinloze oorlogen. We raken met hem in gesprek en de uren vliegen voorbij. Shabby ogende hoeren schuiven ondertussen af en toe langs ons restauranttafeltje het hotel binnen en later weer naar buiten - de arme stakkers zijn het lopen op die hoge hakken duidelijk niet gewend. Het doet een beetje denken aan een hond die probeert te rolschaatsen. 

Klik
Het is erg leuk als drie minds op één lijn zitten; je raakt niet uitgepraat en het besef van tijd valt weg. Steven vertelt ons ook van alles over Cambodja, waar hij inmiddels ruim tien jaar woont. En je dacht misschien dat ik de draad kwijt was, maar ik ben gewoon een slappe ouwehoer die de draad met een omweg hier weer oppakt. Een van de dingen die hij vertelt, en waar ik mijn hoofd eenvoudigweg niet omheen kan vouwen, zoals de Amerikanen dat zo aardig zeggen, is dat de huidige minister-president van dit land (Hun Sun) een van de ouwe rode Khmer rotten is.. Met een coup schijnt hij het bestuur over te hebben genomen. Vervolgens deed hij het 'even rustig aan' om een soort 'mooie ministersschijn' (is dat nog geloofwaardig na een coup?) op te kunnen houden. 

Maar langzaam en toch zeer gestaag heeft hij vele van de nog niet verzopen ratten van weleer een mooi regeringsplekje gegeven. Met andere woorden: als dit waar is, dan is de Khmer Rouge gewoon weer aan de macht. Dit keer niet met zichtbaar en massaal bloedvergieten, maar overduidelijk met dezelfde grenzeloze lust voor het hebben en uitoefenen van macht. Macht over anderen. Later, als ik me er wat beter in heb verdiept, weet ik dat hij inderdaad met veel corruptie regeert. Het meerderepartijenstelstel is hier een farce; het is eigenlijk een eenpartijstelsel. En degenen die zich openlijk kritisch uiten over Hun, die geraken niet zelden in het gevang of moeten het zelfs met hun leven bekopen. 

Wie tref je aan?
En ik ga nu een slechte vraag stellen. Als je ergens in een land komt, vraag je je natuurlijk altijd af: hoe zullen de mensen zijn? We hebben uiteenlopende meningen gehoord over Cambodja. En hoewel je natuurlijk streeft naar het vormen van je eigen indruk, neem je alles mee. Oók en in dit geval vooral de geschiedenis. Het is misschien heel erg, maar Chiel en ik dachten: maar als zoveel intelligente mensen vermoord of gevlucht zijn en als, zoals zo vaak, het onkruid het langst overeind blijft (de Rode Khmer die zich in de bosjes stil hielden tot de kust weer veilig was om een positie in te nemen); wie treffen we daar dan straks aan in Cambodja? Waar tweederde van de vrouwen ongeletterd is en eenderde van de mannen? En hoeveel mensen zijn (nog) aanhanger van Pol Pot's rare gedachtes?

Is er nog veel woede en rancune over het verleden? Ik las ergens dat iedere Cambodjaan tenminste een familielid is verloren. Is het waar dat de toeristencriminaliteit bloederiger is dan in de andere landen hier in de buurt? Het zijn allemaal vragen vanuit veel onwetendheid natuurlijk. Maar het gaat hoe dan ook door je heen. Maar hoewel het nog vroeg is, kan ik alvast zeggen dat de eerste twee dagen fietsen een honderd procent positieve ervaring was als het gaat om het contact met de Cambodjanen. Ze zijn zo enthousiast naar ons (maar niet zo hysterisch als veel Vietnamezen wanneer ze de fietsen zien) en behulpzaam als we iets zoeken. Ze zijn ook goedlachs en vriendelijk merken we. Chiel en ik zijn nu druk wat zinnetjes in hun taal aan het leren, want we willen zelf ook een goede indruk maken. ;)