Een sprookje van weldaad

Het idyllische sprookje van de rustgevende ontsnapping naar 'Wonderland' - zoals Erica het zo treffend noemde - duurt helaas maar eventjes. De volgende dag al treffen we weer het inmiddels zo bekende chaotische, volgebouwde China. Vol schreeuwende, keihard toeterende (zulke harde toeters hebben we in NL niet, omdat ze daar gehoorschade zouden toebrengen) en elkaar afsnijdende Chinezen. Die nooit stoppende herrie en chaos - hetgeen de bijna van geboorte af dove en prikkel-resistente Chinees niet meer opvalt - ; we zijn er echt een beetje moe van. We merken dat we harder worden en zowaar een beetje op de verkeersdeelnemers om ons heen gaan lijken. Daar word je echt niet blij van. En we snappen heel goed dat dit niet te lang moet duren. Van een nacht slapen laad je altijd wel weer even op, maar ons lontje wordt toch stelselmatig korter als het om het verkeer gaat. 

Nieuw sprookje
Maar soms val je op een gekke manier toch zó weer in een ander sprookje. Dit keer een van een heel andere aard. Komt ie: Vandaag rammen twee auto's elkaar bijna omdat ze beiden naar ons en de fietsen aan het kijken zijn en daarvoor achterlijke toeren uithalen. Uiteindelijk rijden de zwarte en de kanariegele bolides beide weg.

Water
Even verderop, in een dorpje waar we doorheen rijden, zien we het felgele gevaarte weer staan. Er tegenaan geleund staat de jonge eigenaar. We geven hem een flinke preek over hoe roekeloos hij bezig was en dat hij zichzelf en iedereen om zich heen in gevaar brengt met zijn bizarre strapatsen. Ruiterlijk geeft hij toe dat hij stom bezig was en hij lijkt zelf ook wel te zijn geschrokken. We dammen daarom in. Daarna geeft hij ons flesjes water, die hij net heeft gekocht. Dat is voor het eerst in China! Wat lief. 

App-talk
Omdat hij geen Engels spreekt en wij nog steeds bar weinig Chinees, vertelt hij ons met zijn vertaalapp dat hij aangenaam verrast is híer buitenlanders te treffen en dat hij het erg cool vindt wat we doen. Chiel 'praat' een tijdje met hem en ik met de rest van het dorp.. Daarbij wordt me nog even de les gelezen door een oude man dat een bruine huid écht geen porem is en dat ik daarom lange mouwen moet dragen. Uhuh, tuurlijk beste man. Hause (de nickname van de wegpiraat) vraagt of we het leuk vinden om met hem te gaan eten vanavond. Zijn hometown, dertig km verderop, ligt op onze route en we vinden het altijd leuk de mensen beter te leren kennen. Dat is zoveel leuker dan boos worden om hun wangedrag in het verkeer. 

Ethiek
Het verbijstert me elke keer weer hoe ontzettend aardig de mensen in wezen zijn, terwijl de wat oppervlakkiger ethiek en etiquette in elk geval naar Westerse maatstaven minder dan nihil is. (Misschien ligt in het verschil tussen West en Oost het antwoord? Weet iemand van jullie hier meer over?) Het moge in elk geval duidelijk zijn dat de Britse kolonisatie van dit land slechts reikte tot Hong Kong.. Zo hoef je er niet op te rekenen dat je rustig een lift uit kunt stappen; zodra de deuren het eerste beetje openschuiven, duwt zich vaak een groep locals naar binnen zonder een boodschap te hebben aan jouw uitstappende aanwezigheid. Ook wordt er stelselmatig voorgedrongen in rijen bij supermarkten en culturele spots en worden Chinezen die later binnenkomen, vaak eerst geholpen bij eettentjes. Dat hadden we trouwens van te voren ook al gehoord. En over het verkeer zal ik niet nog eens uitgebreid beginnen, maar dat laat echt de meest rotte hond van de innerlijke Chinees naar de oppervlakte drijven. Schijt hebben ze eraan als ze je bijna gelijkrijden met het asfalt. Wat ze op grote schaal doen. Ik snap dit immense contrast niet zo, maar denk nog steeds dat het samenhangt met de factor 'te veel mens - te weinig ruimte'; ik merk het effect daarvan ook aan mezelf en ben er niet trots op. 

Uit het hotel geplukt
Hause geeft ons bij gebrek aan lokaal beltegoed een van zijn telefoons, zodat we hem kunnen bellen als we er zijn. Mooi zulk vertrouwen! Eenmaal daar regelen we eerst een goedkoop hotelletje. Dan bellen we Hause, die ons op komt halen. 'Nee, ik regel jullie accomodatie joh, dat hoeven jullie helemaal niet te doen! Jullie zijn nu mijn gasten.' Dat vinden we natuurlijk veel te gek, een veel te groot gebaar, maar onze tegenwerpingen worden vriendelijk genegeerd en Hause regelt in het Chinees - waar we natuurlijk al helemaal geen speld tussen krijgen - dat we het geld van de kamer terugkrijgen. Al regelend zegt hij dat hij ons echt een betere plek wil laten zien. Er is weinig tijd voor debat. Hij laadt onze tassen goedbedoeld in de gewielde kanarie en ik laad ze even rap weer uit; hoe aardig hij ook is, we kunnen ons zoveel vertrouwen helaas niet permitteren op reis. Dus we behangen de fietsen en rijden achter hem aan. 

Drankzaak
Hij blijkt een eigen zaak te hebben die hij trots laat zien aan Chiel. Ik blijf even op de fietsen passen. Denkend dat het soms jammer is dat je ondanks een relaxte blik en de endorfinerush na een lange fietstocht, toch altijd alert moet zijn. Maar goed. Hause en Chiel kiezen een wijn uit voor bij het eten. Hij importeert van alles uit Amerika. En er gaat ook een Chinese sterke drank mee. Dan komt er een andere auto aan waar 'The interpretor' uitstapt, zoals hij zichzelf noemt. Zijn nickname is Stone en hij is leraar Engels. Een ontzettend aardige vent van 35 en een vriendin van hen: Lulu. Die lyrisch is omdat er Westerlingen zijn. Ze maakt steeds sprongetjes in de lucht en slaakt daarbij een gil. Stone legt uit dat ook Hause en hij erg verbaasd zijn om hier in hun 'kleine' (naar Chineze maatstaven; 900.000 inwoners) stadje buitenlanders te treffen. Ze willen alles van onze reis weten. 

Chic
Na een korte race tegen de klok staan we voor een chic hotel. 'Don't worry, the hotel is from one of our friends,' zegt Stone. 'We like to help you. So we booked a room here. ' We hebben inmiddels zoveel met hen gepraat dat we wel voelen dat we hen kunnen vertrouwen, maar toch gonst het woord 'scam' op de achtergrond van mijn geest. 'Wees toch maar alert, je weet het nooit,' zeg ik tegen mezelf. Ook omdat het bijna onwerkelijk voelt dat vreemden zomaar zoveel voor je willen betekenen. Het blijkt gelukkig niet nodig te zijn; hetgeen ons brengt bij eindeloze verwondering over zoveel behulpzaamheid..  

Een van de sociale regels hier die tegenovergesteld is aan de onze, is dat als een Chineze gastheer of -vrouw iets aanbiedt, het erg onbeleefd is om (uit beleefdheid) te weigeren. Het is ook absoluut not done aan te bieden om dan zelf de rekening te betalen of een deel ervan. Terwijl we in Nederland juist gewend zijn dit wel te doen. Ze willen nergens van horen. We zijn te gast in hun land en hun stad en in hun vriendengroep. 

Beeld
Het zijn erg trotse mensen, maar niet op een vervelende manier. Hause toont graag zijn welvaart: de winkel, de sportauto, het Armani shirt en alles wat hij voor zijn gasten wil doen. Stone draagt uitsluitend kleding en gadgets van Nike. Op zijn shirt staat heel gevat 'Nike. Please bury me in mine.'  Toch pronkt hij er ook niet mee, hij is eigenlijk op een andere manier trots. Op zijn land en cultuur. En blij met de gelegenheid deze te kunnen delen met ons buitenlanders. 

Stone geeft ons bij het eten (in een privékamer in het restaurant van het hotel) eerst een halve lezing over dat wij door het nieuws waarschijnlijk een heel ander beeld van China hebben dan de realiteit vertelt. Dat is ongetwijfeld waar, want media zijn altijd gekleurd door persoonlijke referentiekaders. Al was het maar alleen door de keuzes voor de onderwerpen die worden gemaakt. Daarom vind ik het altijd zo gek dat mensen het nieuws 'objectief' noemen. 

'Chinese people are very happy, we have a very good political system, that we are all very happy with. We have no troubles with the government and are very kind and very generous people.' De rest van de lezing ben ik helaas kwijt door de wijn. Maar het ritme, de toon en zijn expressie bij het immens snel opgeratelde pleidooi, geven ons beiden het gevoel dat het niet klopt. Het is bijna alsof de overheid hem onder schot had terwijl hij dat alles zei. Maar genereus zijn ze zeker, veel te genereus, we willen zoveel niet aannemen, maar krijgen dat tegen de regels in ook niet over de bühne. En we zitten met geweldig lieve mensen aan tafel. Vol empathie en interesse. En bereid te vertellen over hun levens. We vragen hen dan ook het hemd van het lijf, want met zo'n propagandabetoog nemen we natuurlijk geen genoegen ;) Hause trekt nog echt zijn hemd op ook, om een immens Jezuskruis te laten zien. In dit stadje wonen veel Christenen. 

Ze vragen of er nog meer is wat ze voor ons kunnen doen. Overdonderd door zoveel vriendelijkheid worden we uiteindelijk in de luxueuze hotelkamer gedropt. We weten allebei niet wat we moeten zeggen, zitten elkaar verbijsterd aan te kijken over dit land en de mensen, waar we gewoon geen beeld van kunnen krijgen. Ze zijn zo lief en extreem behulpzaam en vele andere weer ongemanierd.. En natuurlijk heb je grote verschillen overal, maar toch voelt het hier alsof we nog lang in het land zouden moeten blijven om er echt iets van te begrijpen. En hoe leuk sommige mensen ook zijn; dat willen we echt niet. We zijn echt toe aan een plek met wat meer stilte en ruimte en minder mensen.. Soms heb je dat echt nodig. En geloof me, na zo'n tijd in China's drukte is het nodig.